آنچه باید در مورد قره قاط سرخ بدانید

قره قاط سرخ

این گیـــــاه به فـــــرانســــوی Airelle rouge، Airlle ponctue’e و myrtille rouge به انگلیسی Mountain cranberry و cowberry گفته می‌شود. گیاهی است از خانواده Ericaceae و نام علمی آن Vaccinium vitis-idaeL. است.

مشخصات

درختچه بسیار کوچک و به عبارت بهتر بوته‌ای است با ساقه‌های چوبی به بلندی 30-10 سانتی متر که پوشش متراکمی دارد و برگهای آن بی خزان قهوه‌ای رنگ و تخم مرغی شکل است،

و نوک آنها قوسی شکل است. گل‌های قره قاط سرخ کوچک و در فاصله اردیبهشت تا تیر ظاهر می‌شوند و میوه آن به اندازه و شکل قره قاط سیاه، اما رنگ آن قرمز است.
از نظر ترکیبات شیمیایی، برگ آن دارای مقدار زیادی تانن 5 تا 6 درصد آربوتین، هیدروکینون (به ویژه در پاییز) و اورسون است قره قاط قرمز غنی است از اسیدهای آلی گوناگون مانند اسید کینیک و اسید وینک، در این گیاه قند نیز یافت می‌شود.

دانه قره قاط سرخ  دارای حدود 30 درصد ماده چرب است و روغن حاصل از آن حالت روان، رنگ زرد روشن و اثر خشک شونده قوی دارد.در میوه قره قاط سرخ  گلوکوزیدی به نام آیدئین وجود دارد که رنگ قرمز میوه مربوط به آن است. زنبور عسل به سمت گیاه‌ انواع قره قاط جلب می‌شود و از آن نوش فراوان و مرغوب به دست می‌آورد.

 

قره قاط کلیبری

این قره قا ط شامل میوه های کروی با پوسته ی قرمز تیره و چروکیده ی بدون دم یا با دم کوتاه و بزرگ تر از قره قات است. این درختچه تا دو متر ارتفاع داشته و دارای برگ های قلبی شکل با پنج لوب استاندارد است. قره قاط سرخ  مربوط به تیره ی انگورک بوده و در جنگل های ارسباران و کلیبر رویش دارد

 

خواص قره قاط از نظر طب سنتی

قره قاط از نظر طبیعت سرد و خشک است و دارای خواص درمانی فراوانی است که مهمترین آنها کاهش قند خون در بیماران دیابتی و کاهش فشار خون است.
برای میرتل‌لینِ موجود در برگ این گیاه تأثیری شبیه انسولین تشخیص داده شده است و آن را انسولین گیاهی نیز نامیده اند با این تفاوت که قره قاط تأثیرات منفی انسولین شیمیایی را ندارد.

براساس تحقیقات و آزمایشات متعدد، پزشکان و محققان به این نتیجه رسیدند که ماده میرتل‌لین موجود در برگ گیاه قره قاط میزان قند خون را در بیماران دیابتی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد.
براساس مطالعاتی مشخص شده است که میوه قره قاط در طب سنتی ایران جایگاه ویژه‌ای داشت،

به طوری که از زمان قدیم از این گیاه به عنوان داروی مرض قند (دیابت) استفاده می‌کردند که پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در بهبود سلامتی بیماران دیابتی حاصل می‌شد.

محققان ایرانی در این تحقیق و آزمایش‌های انجام شده بر روی موش صحرایی نیز به این نتیجه رسیدند که عصاره میوه قره قاط می‌تواند قند و تری گلیسرید خون را در حیوانات دیابتی کاهش دهد.

مطالعات بالینی نیز نشان دهنده تأثیر این گیاه در کاهش قند و چربی خون بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 است.

در این‌ آزمایش مکانیسم اثر آن در مرض قند به این صورت است که میوه قره قاط سرخ باعث مهار گلوکز از روده به خون می‌شود،

و نیز آنتی اکسیدان موجود در این گیاه موجب می‌شود سطح تری گلیسیرید خون نیز کاهش یابد

 

استفاده برای درمان امراض چشم

هنگام کم سو شدن در شب، یا برای دید بهتر روز در بعضی مشکلات چشم مانند گلوکوما، کلاژن دارای آسیب هایی می شود که باعث فشار زیاد در چشم خواهد شد.

بنابراین چون قره قات در حفاظت کلاژن موثر است، در موارد ذکر شده مفید است. از این رو در اروپا به طور وسیع بدین منظور از آن استفاده می شود
هم چنین قره قات به مقدار زیادی در اروپا برای مشکلات شبکیه ای حاصل از دیابت مورد مصرف است

 

 

قره قاط برای درمان عفونت هاي مجاري ادراري

تحقيقات نشان مي دهد نوشيدن دمکرده قره قاط سرخ طي هشت ساعت موجب جلوگيري از رشد باکتري ها در عفونت هاي مجاري ادراري و درمان اين عفونت ها مي شود.
تحقيقات قبلي که روي قره قاط صورت گرفته بود حاکي از آن بود که ترکيبات فعال موجود در اين ميوه پس از خوردن از طريق سيستم گوارشي نابود نمي شوند

بلکه عليه باکتري هاي موجود مبارزه مي کنند. محققان در بررسي هاي خود نشان دادند که وجود مواد مفيد در قره قاط سرخ وارد مجاري ادراري شده و طي هشت ساعت مانع از تشديد فعاليت هاي باکتريايي و چسبندگي آنها مي شود.
آزمایش های کلینیکی زیادی در مورد اثرات ضدمیکروبی مجاری ادرار با قره قاط سرخ  انجام شده که نتایج بسیار خوبی را به دنبال داشته است.
از قره قات در اروپا به مقدار زیاد در درمان واریس و ضایعات مویرگ ها استفاده می کنند. استفاده های دیگر قره قات در موارد:

کاهش فشار خون، مشکلات گردش خون مغزی، هماتوری به علت نشت مویرگ ها در کلید به علت شکستگی مویرگ ها و مشکلات رگ های وریدی است.

قره قاط سرخ  را به عنوان ضد آریتمی به خصوص در نوع متوسط استفاده می کنند. هم چنین به عنوان ضد التهاب غشای مخاطی دهان و گلو کاربرد دارد. ا

ز خواص مهم دیگر آن، اثر ضد ادم آن است. وجود تانن در میوه باعث می شود که گاهی آن را به عنوان ضد اسهال مصرف کنند.

محصول تازه برای این مورد مناسب نیست و بهتر است بعد از خشک و کهنه شدن از آن استفاده کنند؛ چون تانن ها در ابتدا به صورت مونومر هستند

و ضمن خشک شدن به صورت کندانسه (پُلی مر) در می آیند.

 

 

موارد احتیاطی و منع مصرف

تاکنون عوارض جانبی خاصی از این گیاه گزارش نشده است، با این وجود مصرف مقادیر درمانی و مقدار زیاد قره قاط سرخ  بایستی با تجویز پزشک صورت گیرد.
به طورکلی مصرف دمنوش این گیاه اگر صحیح مصرف شود خطری ندارد، اما نباید میزان مصرف آن در مدت طولانی بالا باشد، چون احتمال مسمومیت وجود دارد.

این گیاه را نباید همزمان با املاح آهن، ژلاتین و آلبومین مصرف کرد.
مصرف دمنوش قره قاط سرخ  برای بیماران مبتلا به ناراحتی‌های کلیوی، سنگ کیسه صفرا، مشکلات کبدی و افرادی که از دارو‌های ضد انعقادی استفاده می‌کنند، بایستی با احتیاط همراه باشد.